Đoạn văn nghị luận văn học về một đoạn thơ.
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) phân tích những dòng thơ được in đậm in nghiêng cuối bài thơ “Cánh đồng buổi chiều” của tác giả Nguyễn Khoa Điềm.
Cánh đồng buổi chiều
Nguyễn Khoa Điềm
Có một nhà thơ đi mãi vào cánh đồng buổi chiều
Lởm chởm gốc rạ sau mùa cấy gặt
Mùi thơm lúa khoai thân thuộc
Nói gì, hở tiếng reo cỏ may
Mùa thu vừa trở lại?
Nhà thơ cúi xuống tìm hạt mồ hôi bỏ quên
Trên mặt đất
Bao người đã mất, đang còn
Sống âm thầm sau rặng tre khuất lấp
Không một dấu vết
Những mặt ruộng nứt nẻ.
Chúng ta vẫn bưng bát cơm trắng mỗi ngày
Thật đơn giản, hiển nhiên, như hơi thở
Không còn nhớ có bao giọt mồ hôi trên mặt ruộng
Bao nhiêu bùn, bao nhiêu khổ đau
Khi mồ hôi trở nên quá rẻ
Kẻ ranh ma trở nên quá giàu
Đã lâu nhà thơ lại về với cánh đồng làng
Hít sâu hương thơm no ấm
Nhận ra trong mỗi khuôn mặt đen sạm
Những tháng ngày bỏ quên
Bằng bước chân chậm rãi
Nhà thơ lặng lẽ nối gót người nông dân đi mãi
Mặc cho ngôi sao hôm xa ngái dẫn đường
Thăm thẳm ngõ quê rơm rạ
Trái tim lăn tròn êm ả...
Ngày 5-9-2006
Bài làm
GV Đoàn Thị Khánh Trang
Anđecxen đã lượm lặt những hạt thơ trên luống đất của người dân cày, ấp ủ chúng nơi trái tim ông rồi gieo vào những túp lều, từ đó lớn lên và nở ra những đóa hoa thơ tuyệt đẹp, chúng an ủi trái tim những người cùng khổ (Pauxtopxki). Đoạn thơ cuối trong bài thơ “Cánh đồng buổi chiều” của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã nói lên những điều tuyệt đẹp của cánh đồng làng có thể an ủi trái tim những người con xa quê. Ở đây nhân vật trữ tình là một nhà thơ đã lâu mới trở về với cánh đồng làng, khoảng cách ấy khi gặp lại biến thành niềm hạnh phúc chan hòa tận hưởng của nhà thơ trọn vẹn cái vẻ đẹp của chốn quê hương: nhà thơ “ hít sâu” hương thơm no ấm của cánh đồng quê mình. Nhà thơ mặc cho dòng xúc cảm dẫn dắt, bước những bước chân bình thản an nhiên chậm rãi giữa quê hương, nơi chứa đựng “ những tháng ngày bỏ quên”. Không gian cánh đồng rất đặc trưng với hương thơm, với ngõ sâu hun hút rơm rạ. Và không thể thiếu được hình ảnh những người nông dân tảo tần lam lũ mà vô cùng đáng tự hào. Về với cánh đồng càng chứng kiến tận mắt “ những khuôn mặt đen sạm” và trân quý hơn bát cơm hạt thóc hạt gạo quê hương. Quê hương không chỉ là nơi chứa đựng vẻ đẹp của đồng lúa và người lao động. Quê hương còn là cội nguồn, là ngôi nhà che chở bao bọc ôm trọn vẹn mỗi người con trở về sau những tháng ngày cách xa. Hai câu kết đoạn thơ đã làm bật lên giá trị của những điều thân thuộc nhất: Thăm thẳm ngõ quê rơm rạ/ Trái tim lăn tròn êm ả…Khi được chan hòa trong không gian cánh đồng, mỗi chúng ta như được nâng bước chân đi trên rơm rạ, hay cũng chính là cảm nhận rõ từng nhịp đập êm ả của trái tim khi nhận ra sự êm đềm của quê hương. Nhà phê bình Chu Văn Sơn từng phát biểu “Câu thơ hay là câu thơ có khả năng đánh thức bao ký ức đã ngủ quên trong tâm hồn con người” là vì vậy. Bằng những câu thơ tự do linh hoạt nhịp nhàng, cảm xúc liền mạch tự nhiên; kết hợp các hình ảnh thơ giản dị xúc động gợi cảm lôi cuốn như “ hương thơm no ấm” “ ngôi sao hôm xa ngái” “ khuôn mặt đen sạm” “ thăm thẳm ngõ quê” “ rơm rạ”…nhà thơ khơi gợi trong tâm trí chúng ta sự bình yên lạ thường. Với ngôn ngữ và giọng thơ đầy tình yêu thương, sự nhận thức, sự biết ơn, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã góp phần giúp cho chủ đề thơ về quê hương đồng lúa một khoảng trời thật đẹp, giúp người đọc cũng thêm yêu quý những điều bình dị nhỏ bé mà vĩ đại này- quê hương.