Từ một buổi “vấn đáp” đến nghi vấn truyền bá thông tin sai lệch về tín ngưỡng: Khi quan điểm cá nhân vượt ranh giới của sự thật và pháp luật.

Mở đầu: Một đoạn clip gây chú ý

Cuối tháng 11 năm 2015, một đoạn video với tiêu đề “Vấn đáp: Về Pháp Luân Công – Thích Nhật Từ” được đăng tải trên nền tảng YouTube. Trong clip này, Thượng tọa Thích Nhật Từ – một trong những gương mặt có ảnh hưởng trong giới Phật giáo tại Việt Nam – đã có những nhận định về Pháp Luân Công khiến nhiều người không khỏi băn khoăn. Từ việc gán ghép môn khí công này với các sự kiện chính trị đến việc quy kết đây là một “tà đạo bị cấm tại nhiều quốc gia”, nội dung của video nhanh chóng tạo ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng người tu luyện Pháp Luân Công cũng như các giới quan tâm đến tự do tín ngưỡng.

Với mục đích làm rõ thông tin, một nhóm người đã quyết định tiếp cận Thượng tọa Thích Nhật Từ để trao đổi trực tiếp. Tuy nhiên, diễn biến của cuộc gặp gỡ và những sự kiện sau đó lại mở ra một loạt câu hỏi lớn: Liệu những phát ngôn của một vị tu sĩ có đang vượt quá giới hạn của quyền “phát biểu quan điểm cá nhân”? Và đâu là ranh giới giữa một quan điểm cá nhân với hành vi truyền bá thông tin sai lệch gây tổn hại đến tự do tín ngưỡng của người khác?

Cuộc gặp tại chùa Giác Ngộ: Mong muốn thiện chí hay sự từ chối đối thoại?

Ngày 3 tháng 12 năm 2015, một nhóm người đã tìm đến chùa Giác Ngộ (TP.HCM) – nơi Thượng tọa Thích Nhật Từ trụ trì – mang theo các tài liệu, dẫn chứng từ những nguồn uy tín quốc tế để làm rõ rằng các phát biểu trước đó của ông về Pháp Luân Công là không đúng sự thật. Mục đích của cuộc gặp gỡ là đề nghị Thượng tọa xem xét lại những gì mình đã truyền đạt công khai, từ đó có thể đưa ra đính chính nếu cần thiết – như một hành động có trách nhiệm với cộng đồng.

Trong quá trình trao đổi, nhóm này đã chỉ ra các điểm sai lệch nghiêm trọng trong nội dung “vấn đáp”, bao gồm:

• Việc cho rằng nhà sáng lập Pháp Luân Công từng là lãnh đạo phong trào Thiên An Môn – một cáo buộc chưa từng được ghi nhận trong bất kỳ tài liệu quốc tế nào.
   
• Việc tuyên bố rằng Pháp Luân Công bị cấm ở nhiều nước, dù thực tế ngược lại: Pháp Luân Công hiện được thực hành hợp pháp tại hơn 100 quốc gia và khu vực.
   
• Trích dẫn sai sự thật rằng “Đại hội Phật giáo thế giới đã ra nghị quyết không công nhận Pháp Luân Công” – một thông tin chưa từng tồn tại trong bất kỳ văn bản chính thức nào.

Tuy nhiên, thay vì tiếp thu các phản ánh và trao đổi thiện chí, Thượng tọa Thích Nhật Từ đã bác bỏ toàn bộ với lý do “đây là quan điểm cá nhân” và tuyên bố có quyền giữ vững những gì ông đã phát biểu. Khi được đề nghị xem các tài liệu phản biện, ông từ chối tiếp nhận, đồng thời cho biết các thông tin mà ông sử dụng chủ yếu dựa trên nguồn từ Trung Quốc.

Vấn đề nghiêm trọng: Khi “quan điểm cá nhân” thành công cụ tiếp tay cho tuyên truyền đàn áp

Tuyên bố “có quyền phát biểu quan điểm cá nhân” là điều hợp lý trong một xã hội tự do. Nhưng điều đáng lo ngại là các phát biểu của Thượng tọa không dừng lại ở mức độ ý kiến, mà đã bao hàm những thông tin sai sự thật, thậm chí là xuyên tạc – điều có thể vi phạm Pháp lệnh Tín ngưỡng – Tôn giáo.

Điều đáng nói, những lập luận được ông viện dẫn lại trùng khớp một cách kỳ lạ với nội dung tuyên truyền của chính quyền Trung Quốc – nơi mà Pháp Luân Công bị đàn áp từ năm 1999 với các chiến dịch tuyên truyền quy mô lớn, đã bị nhiều tổ chức quốc tế như Liên Hiệp Quốc, Ân xá Quốc tế, Tổ chức Theo dõi Nhân quyền… lên án là vi phạm nghiêm trọng nhân quyền.

Dựa trên thông tin từ một quốc gia nổi tiếng đàn áp tín ngưỡng để công kích một nhóm tu luyện hợp pháp tại Việt Nam – hành động này không còn là “quan điểm cá nhân” nữa, mà đã đi vào phạm vi của việc tiếp tay tuyên truyền, gây ảnh hưởng đến quyền tự do tín ngưỡng của công dân Việt Nam.

Hệ lụy truyền thông: Khi công luận bị dẫn dắt bởi uy tín tôn giáo

Vấn đề càng trở nên nghiêm trọng khi những phát biểu này đến từ một người có vị trí, có sức ảnh hưởng trong cộng đồng Phật tử. Đối với nhiều tín đồ, lời nói của Thượng tọa mang sức nặng như một “chân lý tôn giáo”. Việc truyền bá thông tin sai lệch không chỉ ảnh hưởng đến hình ảnh của một môn tu luyện, mà còn gieo rắc sự hiểu lầm, kỳ thị và xa lánh giữa những cộng đồng tín ngưỡng khác nhau – điều hoàn toàn trái ngược với tinh thần khoan dung và từ bi mà Phật giáo đề cao.

Việc mô tả những người có thiện chí phản biện là “hung hãn” hay “gây sự”, trong khi chính nội dung phát biểu lại không trung thực, là biểu hiện của một kiểu thao túng diễn ngôn đáng báo động trong đời sống tôn giáo hiện nay.

Tôn giáo không thể là “vùng trắng” của sự thật

Một xã hội dân chủ, pháp quyền đòi hỏi mọi công dân – kể cả người có chức sắc tôn giáo – đều phải chịu trách nhiệm trước lời nói và hành động của mình. Không ai có quyền sử dụng địa vị tín ngưỡng để lan truyền thông tin sai lệch, đặc biệt khi điều đó gây tổn hại đến quyền tự do tu tập và niềm tin tâm linh của người khác.

Vấn đề không nằm ở việc Thượng tọa Thích Nhật Từ có “yêu thích” hay “bài xích” Pháp Luân Công. Vấn đề nằm ở chỗ: Liệu những phát ngôn của ông có đang góp phần tiếp tay cho một chiến dịch đàn áp tín ngưỡng tàn bạo từ nước ngoài, trong khi Việt Nam là quốc gia tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng của công dân?

Đã đến lúc cần đặt câu hỏi rõ ràng: Khi một tu sĩ Phật giáo công khai tiếp nhận và lặp lại các tuyên truyền đàn áp từ Trung Quốc, thì liệu đó có còn là “giáo pháp” của đạo Phật?

Tham khảo (Nguồn)